Waarschijnlijk heb je het zelf wel eens gemerkt tijdens veel stress: je brein functioneert anders, je bent emotioneler, je gedachten zijn anders. Maar hoe komt dit en beter nog, hoe zorg je ervoor dat je weer beter gaat functioneren?
Om dat te begrijpen moet ik een stukje uitleggen over het brein. Je hebt verschillende delen in je brein, die ook verschillende functies hebben. We beperken ons even tot het limbisch systeem (emotie en overleven), neo-cortex (nadenken) en prefrontale cortex (toekomstvisie). De laatste heeft te maken met de visie die je hebt over wie je bent of wie je wilt zijn en hoe je je wilt ontwikkelen.
Limbisch systeem
Als je stress ervaart, dan krijg je veel prikkels in je brein binnen die leiden tot een activatie. Het kan zijn dat dit positieve prikkels zijn die je stimuleren om actief te worden, bijvoorbeeld als je zin hebt om iets te gaan doen, maar het kunnen ook negatieve prikkels zijn die een alarm triggeren. Al die prikkels komen ook binnen bij het limbisch systeem. Dit is het systeem wat zich met overleven bezig houdt. Het zit vrij laag in de hersenen en regelt veel automatische functies. Zodra deze overprikkeld raakt, schiet het in een soort alarmfase 2.
Op dat moment neemt het de controle over jou over. Evolutionair gezien is het veel belangrijker dat je overleeft dan dat je jezelf ontwikkeld tot de persoon die je wilt zijn. Als we vroeger tegenover een leeuw stonden, dan ging het deel wat zich bezig houdt met onze persoonlijke ontwikkeling even uit en werden we de krijger die probeert te overleven.
Dit systeem werkt nog steeds zo in ons brein. Bij stress schiet het limbisch systeem in alarm, neemt de regie over en de andere functies volgen vervolgens de leiding van het limbisch systeem. Je zult merken dat je in zo’n situatie weer in oude emoties terecht komt. Je hersenen pakken als het ware een dossierkast open en zoeken de map gemarkeerd stress/alarmfase2. De emotie die in deze map staan zul je weer ervaren. Dit geld ook voor het nadenken. De neo-cortex vervalt ook weer in oude denkpatronen die je vroeger ook had in tijden van stress. Het is heel goed uit te leggen waarom je op zo’n moment weer gaat roken.
En de prefrontale cortex wordt gewoon genegeerd op dat moment. Je toekomstvisie is van geen enkel belang op het moment dat er een leeuw voor je staat.
Ontspan je brein
Wil je weer lekker in je vel zitten en de regie over je leven weer terugkrijgen, dan zul je dus eerst je limbisch systeem tot rust moeten brengen. Dit doe je echter niet door jezelf ontspannen ‘te denken’. Zoals gezegd, je limbisch systeem voert de regie en die laat zich niet aansturen door de gedachte ‘er is geen leeuw’.
De oplossing is om prikkels via het lichaam aan te bieden aan het limbisch systeem die het tot rust brengen. Denk aan ademhalingsoefeningen, yoga, bewegen e.d.
In de onderstaande video zie je hoe je zorgt dat je echt ontspant. Niet alleen voor eventjes, maar blijvend minder stress ervaart en een Vrijer Leven leeft:
(Foto door Joshua Earle)
