Misschien heb je het wel eens meegemaakt: tijdens een periode van hevige stress merk je dat je je anders gaat gedragen, je voelt je anders en je denkt zelfs anders. Je bent niet meer de heldere persoon die je normaal bent, maar kunt alleen focussen op de korte termijn en op die dingen waar je stress van krijgt. Lange termijndoelen en zaken die normaal heel belangrijk voor je zijn krijgen ineens geen aandacht meer…
Dit is precies hoe je hersenen functioneren onder stress. En evolutionair gezien is het ook goed dat het zo werkt. Denk je maar in, op het moment dat je op de savanne staat en er staat een leeuw tegenover je, dan wil je dat alle energie in je hersenen gaat naar het vinden van een oplossing voor dit probleem! Op dat moment maakt het helemaal niets meer uit wat je doelen voor de lange termijn zijn. Er is nog maar één doel: de komende 5 minuten overleven!
Stress en het brein
In je hersenen is het je reptielenbrein (de hersenstam) wat het dan overneemt. Dit is het deel wat zich bezighoudt met overleven. Het is oudste deel van het brein. Hier komen alle stresssignalen vanuit het lichaam binnen en wordt geregeld in welke staat van paraatheid je verkeerd. In dit geval dus een hoge staat van paraatheid.
Normaal gesproken ben je in rust of in een lichte activatie. Dan kunnen de andere delen van je hersenen normaal functioneren. Je zoogdierenbrein (o.a. limbisch systeem) houdt zich bezig met welke emotie je op dat moment voelt en je mensenbrein (neocortex) is verwerkt alle informatie, het denken. Als alles normaal functioneert heb je ruimte om je te focussen op wat je wilt bereiken in je leven, je kunt vanuit je gevoel bepalen wat belangrijk voor je is en je bent zelfs in staat om je gedrag en je keuzes af te stemmen op jouw idealen.
Bij stress neemt het reptielenbrein het over. Je hele brein komt in alarmfase 2 en alle delen stemmen zich hier op af in hun manier van werken. Je zoogdierenbrein pakt als het ware een dossierkast en zoekt onder de A van alarmfase 2 naar de emotie die je vroeger ook ervoer als je in een hoge mate van stress verkeerde. Was je vroeger bang in stressvolle situaties, dan voel je nu ook weer angst.
Je mensenbrein reageert hetzelfde. Die vervalt ook in oude denkpatronen. De copingstijlen die je vroeger gebruikte ten tijde van stress zul je nu ook weer toepassen, ook al passen ze helemaal niet meer bij de situatie. Je kun je voorstellen dat sommige copingstijlen die je bijvoorbeeld als kind aangeleerd hebt: drammen, zeuren, huilen, niet effectief zijn als volwassene.
Reset Your Brain
Gelukkig is er een oplossing in de woorden van soulvation: reset your brain! Als je namelijk je reptielenbrein tot rust brengt, komen de andere delen automatisch ook weer in hun normale staat.
Afhankelijk van de hoogte van de stress zijn er verschillende strategieën die je helpen om je lichaam, je zenuwstelsel en je brein weer tot rust te brengen. Als de stress nog niet te hoog is werken ontspanningsoefeningen het best. De meest effectieve ontspanningsoefening komt uit de hartcoherentie.
Soms is de stress zo hoog dat ontspanningsoefeningen niet meer werken. Dit is als de leeuw letterlijk vlak voor je staat. Dan red je het niet meer door je ogen te sluiten en op je ademhaling te letten. Op dat moment heb je een sterkere aanpak nodig. Dit kan door een warm bad te nemen, te gaan wandelen of yoga te doen, of zelfs te gaan sporten.
Zodra de stress dan weer iets gezakt is, kun je met ontspanningsoefeningen weer helemaal in balans komen.
Wanneer heb jij ooit gemerkt dat je niet in staat was normaal te denken? Laat het me weten in de comments hieronder.
