Wat is overdracht?

We spreken van overdracht als je veel heftiger op een situatie reageert dan normaal, doordat de situatie een oude herinnering en patroon triggert. Vervolgens reageer je vanuit de activatie, emotie en manier van denken die past bij de situatie uit de herinnering en niet bij de huidige situatie.

Een mooi voorbeeld is een gesprek met een vriendin wat ik een keer heb gehad. We hadden het over Boeddhisme, en dat als je verlicht wilt worden je bepaalde dingen moet doen of laten.

Op dat moment werd zij heel erg boos. “Ik moet helemaal niets!” riep ze en uiteindelijk is ze zelfs weggelopen.

Een reactie die niet passend is bij een normaal gesprek en al helemaal niet voor een vrouw van rond de 50 jaar. Maar haar reactie had ook niet veel met de situatie te maken.

Ze werd getriggerd op een oud patroon. In haar jeugd is zij streng katholiek opgevoed. Ze moest altijd van alles van het geloof. Nu had ze eindelijk een geloof gevonden wat helemaal bij haar paste. Wat ging om vrijheid, en waar je niets moest. Tot het moment dat ik zei dat je bepaalde dingen moet doen (of laten) om verlicht te worden.

Dit triggerde de oude ervaring uit haar jeugd en het patroon wat zij toen had aangeleerd: Boos worden, schreeuwen en weglopen. Typisch voorbeeld van overdracht 🙂

Voor de duidelijkheid, dit zegt niets over deze vriendin zoals ze nu is, het zegt alleen wat over de patronen die zij ooit heeft aangeleerd.

Hoe ontstaat overdracht?

95% van onze reacties zijn automatisch. Dat betekent dat we reageren vanuit een automatisch patroon. Dit patroon heb je ooit eens aangeleerd. Ergens in je ontwikkeling (en de meeste patronen leer je in de eerste 7 jaar van je ontwikkeling) heb je iets ervaren waarbij je op een bepaalde manier hebt gereageerd. Na die reactie heb je die situatie als verbeterd ervaren. Vervolgens zegt je brein dat dat patroon blijkbaar een goed patroon is en de volgende keer dat je in een vergelijkbare situatie komt zul je weer zo reageren.

Mijn jongste zoon heeft een mooi patroon opgebouwd tijdens het kijken van een spannende tekenfilm. Op het spannende moment keek hij opzij en kneep zijn ogen dicht. Even later keek hij weer terug, en was het spannende stukje natuurlijk voorbij. Zijn brein dacht echter dat doordat hij opzij keek het spannende wegging.

Toen ik een tijdje later boos op hem was, zijn handen rustig vast had en zij dat hij me aan moest kijken, maakte hij precies dezelfde beweging met zijn hoofd en kneep weer zijn ogen dicht. Ook weer een stukje overdracht van zijn eerder opgebouwde patroon.

Het patroon werkt misschien helemaal niet positief, maar omdat je brein bij de eerste keer ervaren heeft dat er na het patroon een verbetering van de situatie was, denkt je brein dat het een goed patroon is. Als er bij herhaling van dit patroon weer een positief resultaat ervaren wordt (of dat nu door het patroon komt, of gewoon toeval is), zal het steeds dieper ingesleten worden.

Wat is overdracht en hoe werkt het?

In de onderstaande video leg ik in eenvoudige taal uit wat overdracht is en hoe het werkt. Wil je meer leren? Abonneer je dan op mijn youtube kanaal.